حساسیت یا آلرژی به داروها (آلرژی دارویی) یکی از شایع ترین بیماری های آلرژیک در انسان می باشد! به طور کلی در بیشتر مواقع مصرف داروها موجب بهبودی و سلامت انسان می شوند. داروها می توانند موجب کاهش درد، درمان و ریشه کنی عفونت ها، کنترل مشکلاتی مانند افزایش فشار خون و یا دیابت شوند. اما گاهی بعضی از داروها موجب بروز واکنش ها و عوارض جانبی ناخواسته ای در انسان می گردند.
واکنش های آسیب رسان و حساسیت زا در مقابل داروها، یکی از عوامل خطرساز مهم در مراکز درمانی و تشخیصی محسوب می شوند. این واکنش ها مسئول عوارض جانبی و گاها شدید و جبران ناپذیر در فرد می گردند و هزینه های قابل توجه ای بر خانواده و سیستم بهداشتی تحمیل می نمایند. اگر چه گروه بندی های متفاوتی برای این گونه عوارض در نظر گرفته شده است، اما می توان واکنش های دارویی مضر و آسیب رسان (Adverse Drug Reaction, ADR) را به دو نوع تقسیم نمود که در ادامه بیان می شوند:
واکنش های نوع A شامل آندسته از واکنش های دارویی است که از عوارض قابل پیش بینی داروها بوده و به طور معمول در بروشور دارو نیز بیان می شوند و ناشی از ماهیت و خصوصیات خود دارو است. این واکنش ها ممکن است در جمعیت زیادی از افراد تحت درمان دارو مزبور بروز نمایند. واکنش های نوع A اغلب ملایم بوده و بعد از توقف مصرف دارو برطرف می شوند. بعضی از این واکنش ها عبارتند از: اختلال در عملکرد کبد (در اثر دارو استامینوفن)، تهوع و سردرد (در اثرمتیل گزانتین ها Methyxanthines)، تغییرات نوع و ماهیت باکتری های روده و دستگاه گوارش (در اثر آنتی بیوتیک ها).
واکنش ها و عوارض غیرقابل پیش بینی و یا سندرم های غیر قابل انتظار که در بعضی از افراد ایجاد می شوند. بعضی از این گونه واکنش ها عبارتند از: وزوز گوش (بعد از مصرف قرص آسپرین)، شوک آنافیلاکسی (در اثر آنتی بیوتیک های بتالاکتام مانند پنی سیلین)، ایجاد کم خونی در افراد مبتلا به بیماری فاویسم بعد از مصرف داروهای آنتی اکسیدان.
البته بعضی از مشکلات ناشی از مصرف داروها در اثر میان کنش یک دارو با عوامل دیگر می باشد:
این میان کنش ها می توانند باعث تغییرات عملکرد دارو شده و یا موجب تشدید عوارض جانبی آن شوند.
به طور کلی تشخیص حساسیت و آلرژی به یک دارو نسبتا مشکل می باشد و تشخیص حساسیت به پنی سیلین یکی از موارد رایج و موفق در شناسایی داروی حساسیت زا در فرد بوده است. اما در حال حاضر برای تشخیص آلرژی به داروها باید از روش های پوستی و خونی تشخیص مواد حساسیت زا برای شناسایی آلرژی به انواع داروها استفاده نمود. برای آگاهی از این روشهای پوستی و خونی به نوشتار آزمایش های رایج خونی و پوستی برای تشخیص بیماری های آلرژیک مراجعه نمایید.
تهیه و تدوین: تیم محتوای شبکه جامع آلرژی
منابع:
۲- کالج آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا
۳- آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا
۴- Middleton’s Allergy (Principles and Practice), 8 ed., Franklin N, et al.
2 دیدگاه ها
سلام.خسته نباشید.دختر خواهرم دراثر مصرف همزمان دو آنتی بیوتیک پنی سیلین وکلیندامایسین هم زمان که توسط متخصص حلق وبینی برای گلودرد تجویز شده بود،از سال گذشته دچار حساسیت شدید شده.قرمزی والتهاب پوستی وتنگی نفس و ورم صورت.به تمام داروهای شیمیایی وحتی داروهای گیاهی ویک سری مواد غذایی حساسیت پیدا کرده.ورنج ودرد زیادی رو تحمل میکنه.۱۹سالش هست.ودختره.چند تا دکتر آلرژی بردن ولی تاثیری نداشته.میخواستم راهنمایی بفرمایید ویا پزشکی که دراین زمینه تخصص داشته باشه معرفی بفرمایید.آیندش داره خراب میشه وما خیلی نگرانیم.خدا خیرتون بده.سپاسگزارم
با اهدای سلام با توجه به موارد ذکر شده معاینه بالینی حضوری و انجام تست آلرژی توسط فوق تخصص آسم و آلرژی توصیه می شود. اگر حساسیت دارویی مطرح باشد با داروهای ضد حساسیت مناسب عوارض قابل کنترل و پیشگیری می باشد.